Kitlesel Afetlerde Temel Sağlık Hizmetleri (Hastanede İzlem ve Tedavi Rehberi)
- İstanbul Tabip Odası
- Olağan Dışı Durumlar/Afetler
Kitlesel afetlerin (özellikle depremlerin) ardından hem sahada, hem de tüm
ülkede yoğun üzüntü, karmaşa, telaş ve panik yaşanır. Afet merkez üssündeki
ve yakın çevredeki hastaneler çoğu kez yıkılmış veya hasara uğramıştır; ayakta
kalanlara ise çok kısa süre içinde yüzlerce/binlerce hasta başvurur. Bu koşullar
altında, enkazdan canlı çıkarılabilen pek çok afetzede uygun tedavi yapılamadığı
için veya yanlış tedaviler sonucunda kaybedilir.
Söz konusu erken dönem yanlışlarını en aza indirgemek amacıyla, farklı
uzmanlık derneklerinin de katkıları ile elinizdeki afet rehberleri hazırlandı. Daha
pratik ve ekonomik olması için kitapçıklar “Afet Sahası Rehberi” ve “Hastane
Rehberi” olarak ikiye ayrıldı
İkinci kitapçık olan “Hastanede İzlem ve Tedavi Rehberi”nde hastaneye
başvuru aşamasında ve ardından klinik seyir sırasında karşılaşılan tıbbi ve lojistik
problemlerin afet şartlarında çözümü hakkında net ve özet bilgiler “uygulama
talimatları” şeklinde anlatıldı. Bu baskıya enkazdan çıkarılan afetzedelerde çok
sık uygulanan amputasyonlar ve fasyotomiler hakkında öneriler eklendi. Ayrıca,
afetler sırasında çok önem taşıyan adli tıp bilgileri verildi.
Geçtiğimiz yıllarda ilk kez 2011'de, sonraki yıllarda da pek çok kez basılan
bu rehberin baskı sayıları 40.000'e ulaşmıştı; en son 2023 Kahramanmaraş
Depremlerinde ise PDF versiyonu hem T.C. Sağlık Bakanlığı, hem de Uzmanlık
Dernekleri tarafından bölgede çalışan hekimlerin neredeyse tamamına
dağıtılmıştı. Son yıllarda edinilen deneyimler ışığında bazı bilgilerde
güncelleme yapılarak elinizde bulunan ikinci baskı hazırlandı. Bu kitapçığa
katkıda bulunan ve “kısa yazmanın en zor yazmak olduğu” bilincinde olan
değerli meslektaşlarıma teşekkür borçluyum. Ayrıca, kitapçıkların bu baskısına
katkı sağlayan Türk Böbrek Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Timur Erk'e de
teşekkür ederim.
Bu kitapçıkta sunulan bilgi ve deneyimlere hiç bir zaman gerek
duyulmamasını diliyorum.
Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever
Şubat, 2024