Kitap Hakkında

Kitlesel afetlerin (özellikle depremlerin) ardından hem sahada, hem de tüm
ülkede yoğun üzüntü, karmaşa, telaş ve panik yaşanır. Afet merkez üssündeki
ve yakın çevredeki hastaneler çoğu kez yıkılmış veya hasara uğramıştır; ayakta
kalanlara ise çok kısa süre içinde yüzlerce/binlerce hasta başvurur. Bu koşullar
altında, enkazdan canlı çıkarılabilen pek çok afetzede uygun tedavi yapılamadığı
için veya yanlış tedaviler sonucunda kaybedilir.
Söz konusu erken dönem yanlışlarını en aza indirgemek amacıyla, farklı
uzmanlık derneklerinin de katkıları ile elinizdeki afet rehberleri hazırlandı. Daha
pratik ve ekonomik olması için kitapçıklar “Afet Sahası Rehberi” ve “Hastane
Rehberi” olarak ikiye ayrıldı
İlk kitapçık olan “Afet Sahası Rehberi”nde sahada yapılabilecek, (zaten
önceden bilinen, ancak panik içinde hatırlanamayan) pek çok temel tıbbi
girişim “uygulama talimatları” şeklinde açık ve net olarak anlatıldı. Ayrıca, günlük
hayatta çok sık gündeme gelmeyen, ancak büyük afetlerde olabildiğince fazla
can kurtarmak için çok kritik bir uygulama olan “triyaj” hakkında temel bilgiler
verildi.
Bir noktanın altını çizmek istiyorum: Bu rehberlerde anlatılan prensiplerin bir
kısmı (sahadaki -kurtulma ümidi yok denecek kadar az olan- çok ağır yaralıların
terkedilmesi, kardiyopulmoner resüsitasyon ile uğraşılmaması vb.) yalnızca
yaralıların aşırı derecede fazla, sağlık personelinin ise çok yetersiz kaldığı
kitlesel afetler için geçerlidir. Küçük çaptaki afetlerde, hele yeterli sayıda sağlık
personeli de varsa, genel tıbbi prensipler uyarınca her bir hasta ile ayrıntılı bir
şekilde uğraşılması şarttır.
Geçtiğimiz yıllarda ilk kez 2011'de, sonraki yıllarda da pek çok kez basılan
bu rehberin baskı sayıları 40.000'e ulaşmıştı; en son 2023 Kahramanmaraş
Depremlerinde ise PDF versiyonu hem T.C. Sağlık Bakanlığı, hem de Uzmanlık
Dernekleri tarafından bölgede çalışan hekimlerin neredeyse tamamına
dağıtılmıştı. Son yıllarda edinilen deneyimler ışığında bazı bilgilerde
güncelleme yapılarak elinizde bulunan ikinci baskı hazırlandı. Bu kitapçığa
katkıda bulunan ve “kısa yazmanın en zor yazmak olduğu” bilincinde olan
değerli meslektaşlarıma teşekkür borçluyum. Ayrıca, kitapçıkların bu baskısına
katkı sağlayan Türk Böbrek Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Timur Erk'e de
teşekkür ederim.
Bu kitapçıkta sunulan bilgi ve deneyimlere hiç bir zaman gerek
duyulmamasını diliyorum.
Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever
Şubat, 2024